PCB یا Printed Circuit Board که در زبان فارسی به آن فیبر مدار چاپی یا برد مدار چاپی گفته می شود یکی از پر استفاده ترین . کاربردی ترین مفاهیم صنعت الکترونیک است. اگر علاقه مند هستید بدانید PCB چیست؟ و با انواع PCB های رایج و کاربرد آنها آشنا شوید در ادامه این مطلب با من همراه شوید.
شاید برایتان جالب باشد در گذشته که در صنعت الکترونیک از رله ها و لامپ های خلاء استفاده می شد چیزی به عنوان PCB چندان کاربردی و رایج نبود! در آن زمان از پنل هایی به نام Wire Wrap Card برای ساخت دستگاه هایی مانند تلویزیون، کامپیوتر های اولیه و … استفاده می شد و حتی در بعضی دستگاه ها پایه های قطعات مستقیما به هم وصل می شدند.
با ورود نیمه هادی ها به صنعت الکترونیک و جایگزین شدن لامپ های خلاء با ترانزیستور ها، حجمو اندازه قطعات الکترونیکی به شدت کاهش یافت و از طرف دیگر استفاده از مدار های الکترونیکی در لوازم الکترونیکی مصرفی ( Consumer Electronics ) به شدت رو به افزایش رفت. این دو علت باعث شد تا روش جدیدی برای اتصال قطعات الکترونیکی به یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرد.
PCB یا Printed Cicuit Board راه حلی بود که می توانست فضای بسیار کمی اشغال کند و قطعات زیادی را در کنار هم نگه دارد و بدون نیاز به سیم کشی ارتباط الکتریکی لازم بین پایه های قطعات را تامین کنید.
PCB به زبان ساده
PCB در واقع ترکیبی از ورقه های نازک مسی و یک صفحه عایق است که می تواند از نظر مکانیکی قطعات مختلف الکترونیکی را در جای مشخص شده ثابت نگه دارد و از نظر الکتریکی ورقه های مسی نازک موجود بر روی آن می توانند پایه های قطعات را آن ور که ما میخواهیم به هم وصل کنند.
در همه محصولات الکترونیکی حتی ساده ترین آنها استفاده می‌شوند. استاندارد جهانی تولید بردهای مدار چاپی، براساس استاندارد UL و IPC می باشد؛ امروزه طراحان این حوزه، بردها را با استفاده از نرم افزارهایی مخصوص طراحی می نمایند.
فیبر فنلیک چیست؟
این فیبر به رنگ زرد پررنگ و یا قهوه ای بوده و به راحتی سوراخ می شود و لایه مس روی آن بر اثر حرارت زیاد هویه، به راحتی جدا می شود، قیمت این نوع فیبر ارزان بوده و به همین جهت در اکثر کیت ها و مدارات رادیو، ضبط و تلویزیون و… از این فیبر استفاده می شود.
فیبر فایبرگلاس:
فیبر فایبرگلاس سبز رنگ بوده و نسبت به فیبر فنلی(از جنس مقوای فشرده) محکم تر بوده و به سختی سوراخ می شود، در مقابل حرارت مقاومت خوبی دارد و بیشتر در مدارات ماشین حساب، ویدئو، کامپیوتر و… به کار می روند.
فیبر دو رو:
این فیبر هم از نوع فنلیک می تواند باشد و هم از نوع فایبر گلاس، اختلاف آنها در این است که در هر دو طرف این فیبر یک لایه نازک از مس پوشیده شده است در نتیجه می توان از مدار حداکثر استفاده را برد.
فیبر مدار چاپی آماده (PCB آماده):
به فیبرهایی گفته می شود که بر روی آن مدارهای مختلف و یا جای پایه های آی سی و قطعات مختلف قرار دارد که قطعات را در آن قرار داده و توسط مس بقیه ارتباطات را به هم وصل می نمائیم.
طریقه عایق نمودن قسمت مسی فیبر مدار چاپی(pcb):
برای آنکه خطوط مسی پس از مدتی اکسیده و خراب نشوند، بهتر است که لایه اسپری عایق روی آن پخش شود که بهترین نوع اسپری، اسپری پلاستیک ۷۰ می باشد و در صورت نبودن آن می توان فیبر مسی را توسط یک قلم مو آغشته به روغن جلا نیز عایق کاری نمود.
تمیز نمودن فیبرهای مسی:
به کمک قلم مو و بنزین می توان فیبرها را تمیز نمود.
طراحی فانتزی بردهای مدار چاپی(PCB فانتزی):
امروزه طراحان بردهای مدار چاپی، بردها را به صورت فانتزی هم طراحی می کنند! شاید در آینده طراحی PCB به این سمت سوق پیدا کند و طراحان به اینگونه طراحی ها بیشتر روی بیاورند.
جنس صفحه عایق PCB های می تواند بر حسب کاربرد و کیفیت مورد نیاز متفاوت باشد و ورقه های نازک مسی می تواند فقط یک سمت برد وجود داشته باشند یا هر دو سمت برد یا به صورت بیش از ۲ لایه.